Het gebruik van Google Analytics: Het heeft veel organisaties de laatste tijd al aardig wat hoofdpijn opgeleverd. Mag het nou wel, of toch niet? Moeten we er nu meteen mee stoppen? Heeft alle commotie rondom Google Analytics ook impact op andere tools? En wat moet je als organisatie eigenlijk doen als je wilt overstappen? We hebben de antwoorden op die vragen op een rijtje gezet. Omdat we niet alle praktische en juridische handvatten in één blog kunnen opnemen, is dit deel één van onze vierdelige blogserie ‘Leven na Google Analytics: hoe maak je de overstap?’.
Korte terugblik
De afgelopen tijd hebben diverse privacytoezichthouders (waaronder die van Oostenrijk, Frankrijk en Liechtenstein) geoordeeld dat het gebruik van Google Analytics in strijd is met de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Aanleiding daarvoor waren verschillende klachten van de non-profitorganisatie None of your business (NOYB) (waarvan Max Schrems medeoprichter is). Er zijn door verschillende Europese organisaties welgeteld 101 klachten tegen het gebruik van Google Analytics en Facebook Connect ingediend bij verschillende toezichthouders. En daarmee moest natuurlijk wel iets worden gedaan.
De klachten hadden betrekking op het feit dat bij het gebruik van Google Analytics gegevens naar de VS worden doorgegeven. En daarbij wordt door Google niet een gelijkwaardige mate van bescherming van persoonsgegevens en betrokkenen gewaarborgd zoals wij die in de EU kennen, met de AVG. Dit is door de toezichthouders bevestigd. Er worden door Google niet de vereiste aanvullende maatregelen genomen om een gelijkwaardig beschermingsniveau voor de doorgegeven persoonsgegevens te kunnen waarborgen.
Dit heeft daarom bij de genoemde privacytoezichthouders tot het oordeel geleid tot het oordeel van de genoemde privacytoezichthouders dat het gebruik van Google Analytics niet in lijn is met de AVG. En toen ontstond er paniek omdat de overgrote meerderheid van de Europese organisaties gebruik maakt van Google Analytics.
Wat vinden we in Nederland?
De Nederlandse privacytoezichthouder, de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), heeft op dit moment nog geen oordeel gegeven over de rechtmatigheid van het gebruik van Google Analytics. Wél heeft de AP in een handleiding over het ‘privacyvriendelijk’ instellen van Google Analytics alvast een waarschuwing opgenomen dat het mogelijk is dat het gebruik binnenkort niet meer is toegestaan. De kans dat de AP het oordeel van de andere toezichthouders zal volgen is héél aannemelijk.
Werk aan de (online) winkel!
Er ligt weliswaar in Nederland nog geen oordeel van de AP over de (on)rechtmatigheid van het gebruik van Google Analytics, maar dat betekent niet dat we in afwachting van het oordeel achterover kunnen leunen. Wanneer wordt geoordeeld dat het gebruik onrechtmatig is, ben je tenslotte te laat. Daarnaast wil je marketingtechnisch ook niet halsoverkop moeten overstappen naar een andere tool. Daar komt bij dat er door andere toezichthouders reeds is geoordeeld dat Google Analytics in strijd is met de AVG. Als je in heel Europa activiteiten ontplooit, zul je je ook aan het oordeel van de andere (Europese) toezichthouders moeten houden.
De regels die voor Google Analytics gelden, gelden uiteraard voor alle leveranciers van analytics-tools met eenzelfde werkwijze. De conclusie van de verschillende toezichthouders dat het gebruik van Google Analytics niet in lijn is met de AVG, dient daarom breder getrokken te worden.
GA4, de oplossing?
Google heeft ondertussen aangekondigd met een nieuwe variant te komen (GA4) en de huidige variant per 1 juli 2023 (of in het geval van Google Analytics 360 per oktober 2023) niet langer aan te bieden. Echter moet worden geoordeeld in hoeverre deze nieuwe variant dan wél in lijn met de AVG is. Daarnaast wordt de werkwijze van GA4 dusdanig veranderd ten opzichte van de huidige variant(en) dat organisaties die Google Analytics willen blijven gebruiken, helemaal ‘from scratch’ moeten beginnen. Bovendien is juli 2023 nog ver weg en is het ook geen oplossing om tot die tijd in strijd met privacywet- en regelgeving te blijven werken.
Aangezien je hoe dan ook ‘from scratch’ moet beginnen, is dit hét moment om je op nieuwe tools te oriënteren. Maar laten we eerlijk zijn: voldoen aan privacywet- en regelgeving is goed, maar niemand wil er met een overstap op achteruit gaan. Toch? Sterker nog, eigenlijk willen we helemaal niet overstappen want dat kost veel tijd, gedoe en geld. De tool moet werkbaar zijn voor de organisatie, en daarnaast aan privacywet- en regelgeving voldoen. Maar als een programma maar aan één van deze twee vereisten voldoet, is het geen oplossing.
De overstap maken
Om ondersteuning te bieden bij de keuze voor een privacyproof analyticstool, heeft de Franse toezichthouder in 2021 een overzicht gepubliceerd waarbij van diverse analyticstools wordt aangeven op welke wijze ze ‘privacyproof’ geconfigureerd kunnen worden (en in Frankrijk vrijstelling krijgen van de vereiste toestemming). Een van deze platforms is Piwik PRO.
Om je zoektocht een beetje gemakkelijker te maken, geven we een overzicht van de stappen die nodig zijn om een nieuwe analyticstool te implementeren. Want wat houdt zo’n overstap eigenlijk in? En wat vraagt het in de praktijk nu echt van een organisatie?
Vincent de Winter, Regional Manager bij Piwik PRO, ondersteunt dagelijks organisaties bij het maken van deze overstap. Om dit inzichtelijk, maar ook behapbaar, te maken heeft hij middels een stappenplan de verschillende fases voor het implementeren van een (nieuwe) analyticstool uiteengezet. Dit stappenplan biedt inzicht in de te nemen maatregelen (zowel intern als extern) en in de verwachte impact ervan op de organisatie. Want hoe kom je nou tot een succesvolle implementatie van een analyticstool?
Alvorens de overstap te maken naar een andere analyticstool moeten de volgende stappen worden ondernomen:
- In kaart brengen van de huidige basis: Breng in kaart hoe de tool momenteel werkt binnen de organisatie. Wat kun je nu doen en wat bereik je er mee?
- Opzetten van een vergelijkbare basis: Zet een vergelijkbare basis op met de nieuwe tool.
- Vergelijken: Stap één en twee vormen het uitgangspunt om te vergelijken waar de lacunes zitten in wat je vanuit je marketingactiviteiten gewend bent te doen. Kan de nieuwe tool tot een vergelijkbaar resultaat leiden als je huidige tool?
- Gaan!: Pas als na stap drie blijkt dat er geen data en/of functionaliteit verloren gaan voor de online marketing, kan de overstap daadwerkelijk in gang worden gezet.
Al deze stappen gaan we in deze blogserie verder toelichten. Daarbij geven we zowel praktische als de juridische handvatten voor de overstap. Lees in onze volgende blog meer over stap één en twee!
